Bestuurdersaansprakelijkheid in de flexbranche

Als bestuurder van een uitzendbureau bent u mede verantwoordelijk dat uw onderneming de algemeen verbindend verklaarde cao naleeft. Indien dat niet gebeurt en treft u daarover een persoonlijk ernstig verwijt, leidt dit in sommige gevallen tot bestuurdersaansprakelijkheid.

Uw (ex-)werknemers kunnen u dan persoonlijk aansprakelijk houden. Maar wanneer is dat nu precies het geval?

Michiel Vergouwen, mede-naamgever van De Koning Vergouwen Advocaten, is gespecialiseerd in het arbeidsrecht, met specifieke expertise op het gebied van de flexbranche. Bovendien is hij een advocaat van de Stichting Naleving CAO voor Uitzendkrachten (SNCU) en in die rol betrokken geweest bij honderden rechtszaken waarbij malafide uitzendbureaus betrokken waren. Kortom, er is geen geschikter persoon te bedenken die ons iets kan vertellen over bestuurdersaansprakelijkheid in deze branche.

Zelfregulering in de uitzendbranche

Om iets over dit onderwerp te kunnen zeggen, moeten we eerst het systeem van zelfregulering in de uitzendbranche uitleggen. Michiel Vergouwen: “De ABU, NBBU en vakbonden hebben samen de SNCU opgericht. Deze stichting houdt toezicht op de naleving van de cao. Dat doen ze door meldingen van uitzendkrachten te controleren.”

Als er een gegrond vermoeden is dat de meldingen het gevolg zijn van het niet naleven van de cao, dan zet de SNCU een externe partij zoals Normec VRO in om een controle uit te voeren bij het uitzendbureau, vervolgt hij: “Daaruit moet blijken of er daadwerkelijk sprake is van niet naleven CAO voor Uitzendkrachten. Hieruit blijkt dan of de onderneming nabetalingen dient te verrichten aan haar uitzendkrachten. Mocht de onderneming niet meewerken met de controle, wat wel verplicht is volgens de algemeen verbindend verklaarde cao, dan moet deze een schadevergoeding betalen die kan oplopen tot € 100.000. Dit systeem van zelfregulering werkt heel goed, doordat de SNCU diverse middelen heeft om te kunnen handhaven en daar heel actief in is.”

Wat is bestuurdersaansprakelijkheid?

Als u een BV opricht en er ontstaat op enig moment een juridisch geschil, dan is de BV in principe aansprakelijk en niet u als bestuurder. Tenzij u dingen doet die zijn te kwalificeren als een persoonlijk ernstig verwijt. Dan wordt zowel uw BV als uzelf aansprakelijk gesteld en moet u uit uw privévermogen de bedragen betalen als de BV daarvoor niet voldoende middelen heeft.

Er zijn twee soorten bestuurdersaansprakelijkheid.

1. De eerste staat bekend als de zogenaamde Beklamel-norm. Dit betreft verplichtingen die u als bestuurder aangaat waarvan u bij voorbaat al weet dat u ze niet kunt nakomen.
2. De tweede soort is de zogenaamde frustratie van betaling. Dit houdt in dat u er als bestuurder van de BV er persoonlijk voor zorgt dat iemand die nog geld krijgt van de BV dit niet krijgt. Het is deze laatste vorm die voor de SNCU de inzet is geweest van al heel veel succesvolle rechtszaken tegen bestuurders van malafide uitzendbureaus.

Een voorbeeld van een mogelijke frustratie van betaling is wanneer een bestuurder oneigenlijk overgaat tot turboliquidatie. Daarbij wordt een BV zonder baten, maar wel vaak met schulden, uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel, zodat er niets meer te halen valt voor de schuldeisers. Verder ziet Michiel Vergouwen ook steeds vaker dat bestuurders/aandeelhouders hun aandelen snel verkopen aan katvangers, zodat zij zelf buiten schot blijven. Dit maar al te vaak nadat de vennootschap kort daarvoor eerst is “leeg getrokken”.

In totaal heeft de SNCU de afgelopen 10 jaar meer dan 100 rechtszaken gevoerd op het gebied van bestuurdersaansprakelijkheid met een succespercentage van 95%. Het doel van deze rechtszaken is beschermen van de eerlijke concurrentieverhoudingen in de branche.

Voorbeeld: een noemenswaardige uitspraak

De eerste zaak van de SNCU die het tot de Hoge Raad schopte was die tegen een bekende uitzendonderneming in het Westland. Na uitblijven van betaling door de onderneming zelf moest de bestuurder van deze BV persoonlijk de € 800.000 nabetalen op basis van bestuurdersaansprakelijkheid. Hierbij een link naar de volledige uitspraak.

Zo voorkomt u dat u als bestuurder aansprakelijk wordt gesteld

De allerbelangrijkste manier om te voorkomen dat u als bestuurder ergens voor aansprakelijk wordt gesteld, is volgens Michiel Vergouwen zorgen dat de administratie goed op orde is: “Dan verloopt de SNA-inspectie moeiteloos en kunt u snel aantonen dat u alles netjes heeft gedaan. Door het SNA-keurmerk te behalen, kunt u aantonen dat uw administratie op orde is. Laat u ook goed adviseren over uw bedrijfsvoering. Tot slot: eerlijk duurt het langst. Wees open over uw bedrijfsvoering.”

Maar wat nu als u failliet gaat met uw uitzendbureau, bent u dan aansprakelijk als bestuurder? “Als het ‘gewoon’ niet goed gaat met uw bedrijf en/of met de hele branche, dan bent u niet zomaar aansprakelijk. Zorg dat u wel transparant communiceert dat het slecht gaat en dat u bepaalde dingen niet meer kunt betalen. Zo voorkomt u bestuurdersaansprakelijkheid.”

Na het faillissement stelt de rechter een curator aan en die heeft veel meer mogelijkheden om bestuurdersaansprakelijkheid vast te stellen, vertelt Michiel Vergouwen: “Hij krijgt immers toegang tot alle gegevens van de onderneming. Als die administratie niet goed op orde is, dan levert dat automatisch een vermoeden van bestuurdersaansprakelijkheid op na een faillissement. Als bestuurder moet u dan zelf bewijzen dat u niet aansprakelijk bent.”

3 tips van Michiel Vergouwen voor u als bestuurder:

1. Speel het spel eerlijk, dan komt u nooit in de problemen.
2. Geef het op tijd aan wanneer u in financiële problemen komt en onderbouw dit goed.
3. Gebruik goede, gerenommeerde adviseurs, want die verdienen zichzelf terug.