In de nieuwsbrief van augustus 2018 informeerden we over een uitspraak van de rechter met betrekking tot de zaak tegen Deliveroo die, na o.a. een crowdfundactie, door een 19-jarige fietskoerier werd aangespannen. De maaltijdbezorger Deliveroo heeft de zaak toen gewonnen en de rechter oordeelde dat er geen sprake was van een dienstverband.
Deze week (op 15 januari 2019) heeft de rechter wederom uitspraak gedaan in een tweetal zaken die door de FNV tegen Deliveroo zijn aangespannen, dit keer kwam Deliveroo er minder goed vanaf. De rechter oordeelde dat er wel degelijk sprake was van een dienstverband (arbeidsovereenkomst) en dat Deliveroo ook valt onder de werkingssfeer van de algemeen verbindend verklaarde cao Beroepsgoederenvervoer. Waarom de rechter nu tot deze conclusies kwam en wat je er van kunt leren leggen we uit in dit artikel.
Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat de eerdere zaak was aangespannen door één persoon, een maaltijdbezorger, die in eerste instantie expliciet was ingegaan op het aanbod van Deliveroo om als zzp-er opdrachten aan te nemen. Deze persoon had Deliveroo op eigen initiatief een email gestuurd met de tekst: “Ik zou graag mijn contract willen omzetten naar een zzp-contract.”. De reden hiervoor was dat hij zo ook meer vrijheid zou hebben in zijn werktijden en dat hij netto veel meer zou verdienen, hetgeen verder ook aannemelijk is gemaakt tijdens de procedure. De rechter hecht altijd veel waarde aan het oogmerk/doel wat partijen voor ogen hadden voordat zij een contract met elkaar sloten.
Wat dat betreft lagen de zaken deze keer totaal anders, nu was het de FNV die namens maaltijdbezorgers collectief én in het geval van werkingssfeeronderzoek voor de cao Beroepsgoederenvervoer de zaak aanspande tegen Deliveroo. De manier waarop de rechter de zaak dan moet beoordelen zal vanuit een geheel andere invalshoek plaatsvinden. Omdat er nu geen individuele partijen zijn (en er dus niet individueel gekeken kan worden wat het oogmerk van de partijen was) moet de rechter in zijn algemeenheid beoordelen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst of overeenkomst van opdracht. Hierbij gaf de rechter wel aan dat dit voor de uitkomst niet zou moeten uitmaken.
De rechter moest nu beoordelen of er sprake was van een overeenkomst van opdracht of een arbeidsovereenkomst. Volgens de wet is er sprake van een overeenkomst van opdracht wanneer er anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden worden verricht. Dit moet worden gedaan in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf van de opdrachtnemer als ook als zelfstandig ondernemer.
De uitdrukking ‘in de uitoefening van beroep of bedrijf’ kan ruim worden opgevat. Daarbij is het ook de vraag of de werkzaamheden niet meer tot de kern van het bedrijf van Deliveroo behoren, in plaats van ‘het beroep of bedrijf’ van de opdrachtnemer. De rechter is van mening dat het bezorgen van maaltijden een wezenlijk onderdeel is van (de identiteit van) het bedrijf van Deliveroo en niet van de opdrachtnemer(s).
De rechter is van mening dat ook al zou een bezorger ook voor andere maaltijdbezorgers werkzaamheden verrichten (iets dat is op genomen in de overeenkomst van opdracht) dat dan nog niet wil zeggen dat er geen sprake kan zijn van een arbeidsovereenkomst. Ook werknemers die parttime werken verrichten ook weleens werkzaamheden voor andere werkgevers omdat er geen concurrentiebeding afgesproken.
De rechter is alle kenmerken van de arbeidsovereenkomst nagegaan. Een belangrijk kenmerk is dat er sprake moet zijn van een gezagsverhouding tussen Deliveroo en de bezorgers. Daarbij is met name van belang dat de bezorgers: a. de vrijheid hebben om het werk te verrichten (of niet), b. zij zichzelf kunnen laten vervangen en c. het recht hebben om een bestelling te weigeren.
In de overeenkomst is afgesproken dat er pas een opdracht tot stand komt wanneer de opdracht door een bezorger is geaccepteerd. Het is dus mogelijk dat een bezorger een opdracht niet accepteert. Maar de rechter gaat hierin een stapje verder. Het uitgangspunt van de bedrijfsvoering van Deliveroo is immers, dat de maaltijden binnen een half uur na bestelling moeten zijn afgeleverd bij de klant. Het is dus nodig dat er altijd iemand beschikbaar is die de opdrachten ook aanneemt, het is dus niet wenselijk dat een opdracht wordt geweigerd. Bezorgers geven vooraf zelf aan op welke dagen en tijden hij beschikbaar is. Omdat hij al beschikbaar moest zijn om een opdracht te ontvangen is het maar de vraag of er wel sprake is van volledig vrij kiezen en het kunnen weigeren van opdrachten. De opdrachtnemer krijgt immers alleen betaald per bezorgde bestelling (en niet voor het beschikbaar zijn). Daarbij is het systeem van Deliveroo ook zodanig ingericht dat bestellingen alleen worden toegewezen aan bezorgers die op dat moment het dichtst bij het restaurant zijn. Ook was het mogelijk voor bezorgers om via een soort zelfroostersysteem in aanmerking te komen voor meer zekerheid dat zij regelmatig konden werken op een vooraf bepaalde plaats en tijd. Er is dan ook een verplichting om op die dagen en tijden beschikbaar te zijn, want anders krijg je geen opdracht. De rechter is hier van mening dat er niet veel vrijheid is om de bestellingen te weigeren of dat het in ieder geval niet logisch is dat een bezorger dit zal doen.
De rechter ziet weinig mogelijkheid dat de bezorgers zich vrij en willekeurig kunnen laten vervangen. Het is namelijk nodig dat de vervanger eerst een geldig legitimatiebewijs en een bewijs van recht om in Nederland te werken toont. Feitelijk is daar geen tijd voor als je een maaltijd binnen een half uur moet bezorgen. Bovendien zal een bezorger zichzelf afmelden op het moment dat hij niet meer beschikbaar is in plaats van een vervanger te regelen.
Tot slot heeft de rechter in een aparte zitting geoordeeld dat Deliveroo verplicht is om (ook met terugwerkende kracht) de cao na te leven voor alle medewerkers die voor Deliveroo hebben gewerkt in de periode van algemeen verbindend verklaring (26 februari 2015 t/m 31 december 2016 en 17 augustus 2017 t/m 17 augustus 2019).
Neem contact op met onze specialist.
Op de hoogte blijven? Meld u gratis aan voor de nieuwsbrief
Stuur uw gegevens naar onze specialist en we nemen zo spoedig
mogelijk contact op met u.
Wilt u een vrijblijvende offerte aanvragen? Benieuwd naar de investering voor uw beoogde certificering? Normec VRO denkt graag effectief met u mee. Vul onderstaand formulier in en ontvang vrijblijvend een kostenindicatie voor uw certificeringstraject.
Wilt u een vrijblijvende offerte aanvragen? Benieuwd naar de investering voor uw beoogde certificering? Normec VRO denkt graag effectief met u mee. Vul onderstaand formulier in en ontvang vrijblijvend een kostenindicatie voor uw certificeringstraject.
