Ingangsdatum Wet Toelating Terbeschikkingstelling van Arbeidskrachten (Wtta) met een jaar uitgesteld

Demissionair minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft in een brief d.d. 13-05-2024 en een nazending juiste brief d.d. 14-05-2024 aan de Tweede Kamer aangegeven dat het huidige tijdspad van de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Wtta) met beoogde ingangsdatum 1 januari 2025 niet langer haalbaar is. De inwerkingtreding kan in ieder geval niet sneller zijn dan 1 januari 2026, waarmee er niet eerder dan 1 januari 2027 een verbod op ter beschikkingstelling van arbeid geldt zonder toelating.

Beoogd uitvoeringsorgaan Dienst Justis

Dienst Justis is de beoogde partij om namens de Minister van SZW de toelatingen te gaan verstrekken, evenals de andere taken die in de Wtta aan de Minister van SZW worden toebedeeld. Op dit moment voert Justis een uitvoeringstoets uit waarvoor zij meer tijd nodig heeft dan eerder werd voorzien. Dienst Justis verwacht de resultaten uiterlijk 15 juli 2024 aan de minister te kunnen leveren. Als blijkt dat Justis de Wtta niet kan uitvoeren dan zoekt de minister een andere partij, een ander uitvoerend onderdeel van de Rijksoverheid. Justis staat niet specifiek in de wettekst benoemd dus zij zou dit eenvoudig kunnen doen indien nodig.

Minister van Gennip: “De invoering van het toelatingsstelsel betreft een groot, complex en risicovol traject. Ik wil de uitkomsten van de uitvoeringstoets daarom zorgvuldig wegen, samen met Justis. Daarnaast zijn afspraken nodig met Justis en het Ministerie van Justitie en Veiligheid over onder andere de governance en financiering. Ik verwacht daar in totaal circa twee maanden voor nodig te hebben. Ik streef ernaar om uw Kamer in oktober a.s. te informeren over de uitvoeringstoets van Justis en mijn daaropvolgende besluitvorming daarover.”

Lagere regelgeving, waaronder normenkader

Voor een aantal onderwerpen bevat het wetsvoorstel een grondslag voor nadere regeling in een algemene maatregel van bestuur (AMvB) of in een ministeriële regeling. Deze regelingen zijn dit voorjaar voor consultatie gepubliceerd op www.internetconsultatie.nl. De Tweede Kamer heeft verzocht om de AMvB en ministeriële regeling horende bij het wetsvoorstel tijdig voor de plenaire behandeling van het wetsvoorstel aan de Kamer toe te zenden.

Het concept-AMvB is aan verschillende instanties voorgelegd ter toetsing en advisering en gepubliceerd voor internetconsultatie. De internetconsultatie is inmiddels gesloten en er zijn 25 consultatiereacties ingediend. De verwerking van alle reacties, toetsen en adviezen is vergevorderd, maar nog niet afgerond geeft de minister aan. Ook de Belastingdienst dient nog een uitvoeringstoets bij de minister aan te leveren. Na ontvangst daarvan kan het concept-AMvB gereed gemaakt worden voor advisering door de Raad van State.

Onderdeel van de ministeriele regeling is het normenkader en inspectieschema. Dit zijn de onderwerpen die onze bijzondere aandacht hebben. Normec VRO heeft op 11 april jl. haar uitgebreide en openbare reactie op deze internetconsultatie gegeven.

Verschil tussen de brieven aan Tweede Kamer

Normec VRO heeft voor u de verschillen in kaart gebracht tussen de brieven d.d. 13-05-2024 en 14-05-2024 aan de Tweede Kamer. De tweede brief is zoals door de minister aangegeven een nazending van de juiste versie van de brief.

Tijdpad van Invoering:

• In de eerste brief wordt vermeld dat de invoering van het toelatingsstelsel later zal plaatsvinden dan eerder aangekondigd, specifiek uitgesteld tot 1 januari 2026.
• In de tweede brief is er een duidelijke nadruk op het opschuiven van het tijdpad met een jaar, eveneens tot 1 januari 2026, en worden de details van de stimulering van uitleners en de inwerkingtreding van handhaving beschreven.

Rol van Dienst Justis:

• Beide brieven beschrijven de rol van Dienst Justis in de uitvoering van het toelatingsstelsel. De eerste brief vermeldt dat Justis de uitvoeringstoets uiterlijk op 15 juli zal leveren.
• Het tweede document benadrukt eveneens de uitvoeringstoets, maar voegt toe dat de beleidsmatige inhoud van het stelsel intensief met Justis is besproken en vermeld ook dat 15 juli de uitvoeringstoets uiterlijk opgeleverd zal worden.

Lagere Regelgeving:

• Beide brieven bespreken de voorbereiding en consultatie van de AMvB en ministeriële regeling. In de eerste brief werd vermeld 18 openbare en 2 niet-openbare consultatiereacties op de AMvB. In de tweede brief wordt gesproken over 22 openbare en 3 niet-openbare (totaal 25) consultatiereacties.
• Het tweede document vermeldt dat er ook proefinspecties zijn uitgevoerd om het normenkader te testen, wat aantoont dat er praktische stappen zijn genomen om de reacties te verwerken.

Deze verschillen geven aan dat er enkele aanpassingen en verfijningen zijn doorgevoerd, met name in de beschrijving van de problematiek, het tijdpad van invoering, en de nadruk op de samenwerking met en de taken van Dienst Justis.

Team kwartiermakers

SZW heeft een kwartiermakersteam samengesteld waarmee Normec VRO periodiek overleg heeft. In deze overleggen worden momenteel de uitvoeringsvraagstukken in relatie tot het normenkader en het inspectieschema besproken. Normec VRO heeft hierbij een actieve bijdrage, waarin volop van belang zijnde input wordt gegeven.

De overgangsregeling

Met het uitstel van minimaal 1 jaar schuiven ook de gestelde deadlines in de overgangsregeling op. Naar verwachting zal de wet nu ingaan op 1 januari 2026, waarna de Nederlandse Arbeidsinspectie vanaf 1 januari 2027 handhavend zal optreden. De drie sporen van de overgangsregeling zien er dan als volgt uit:

1. Is de onderneming op 30 juni 2026 SNA-geregistreerd? Dan overlegt de onderneming bij de eerste toelatingsaanvraag een actuele verklaring van SNA-registratie in plaats van een inspectierapport gebaseerd op het toelatingsnormenkader. De onderneming wordt dan opgenomen in het openbare toelatingsregister. Voor derden is in dit register niet zichtbaar dat toelating enkel op basis van het SNA-certificaat is geschied en dus nog niet op het volledige Wtta normenkader is getoetst;
2. Is de onderneming niet SNA-geregistreerd? Om in aanmerking te komen voor de overgangsregeling dient de onderneming voor 31 december 2025 bij de minister een toelatingsaanvraag kenbaar te maken én dient de onderneming deze ook daadwerkelijk vóór 1 juli 2026 volledig in te dienen. Let wel, na de aanvraag dient de onderneming zo snel mogelijk een positief inspectierapport, dat toetsing op het volledige Wtta normenkader aantoont, in te dienen door de inspanningsverplichting van de onderneming. De inspanningsverplichting houdt in dat de onderneming alle nodige inspanningen moet hebben verricht om zo snel mogelijk een afspraak voor een inspectie te plannen. Enkel en alleen wanneer een inspectie-instelling onverhoopt onvoldoende capaciteit heeft, geldt dat er voldaan is aan de inspanningsverplichting;
3. Alle overige bedrijven die op of na 1 juli 2026 een aanvraag indienen, vallen niet onder het overgangsrecht en moeten zijn toegelaten per 1 januari 2027, anders mogen er geen werknemers meer ter beschikking gesteld worden.

Hoe bereid ik me op tijd voor?

De onderneming heeft wel een SNA-registratie

Ben je al SNA-gecertificeerd en vraag je jouw toelating aan vóór 30 juni 2026, dan kun je gebruikmaken van het overgangsrecht. Tijdens de aanvraag overleg je jouw SNA-registratie in plaats van een inspectierapport. Hoe ziet het tijdspad met de nodige acties er dan uit?

Heden – 1 januari 2027

• Het is een voordeel om reeds een SNA-registratie te hebben of deze spoedig te behalen. Ten eerste omdat de onderneming aantoonbaar voldoet aan de SNA-norm, wat de basis is voor de Wtta norm. Daarnaast is de onderneming er zeker van dat zij in aanmerking komt voor de overgangsregeling en per 1 januari 2027 op het toelatingsregister komt te staan. Hiermee is de onderneming gerechtigd om personeel aan derden ter beschikking te stellen.
• Staan er non-conformiteiten in het inspectierapport? Dan is het nu de tijd om deze te herstellen, zodat de onderneming vanaf 1 januari 2027 alsnog over een goedgekeurd inspectierapport beschikt. Gebruik bij non-conformiteiten die zijn gebaseerd op een steekproef altijd de 4-O-systematiek.
• Zorg er dan voor dat u in de aankomende periode voldoet aan de aanvullende normen van het normenkader, zodat de onderneming er tijdens de eerste inspectie ‘nieuwe normenkader’ positief uitkomt. Goed om te weten: met het overgangsrecht kan de onderneming na 1 januari 2027 gewoon blijven uitzenden, detacheren en payrollen, ook als er nog geen positief inspectierapport op basis van het nieuwe normenkader is!
• SNA is momenteel een extra module Wtta aan het uitwerken waarop een SNA geregistreerde onderneming zich vrijwillig kan laten toetsen. Dit heeft geen consequenties voor de huidige SNA-registratie. Voordeel hiervan is dat de onderneming de peilstok in haar organisatie kan steken en hiermee inzicht krijgt in of er wordt voldaan aan de aanvullende normpunten vanuit de Wtta. Mocht er onverhoopt nog niet (volledig) worden voldaan aan de nieuwe en aanvullende normeisen, dan kan de onderneming alvast aan de slag gaan met de non-conformiteiten waar nog niet aan wordt voldaan.
• Wilt u nu al weten of u klaar bent voor de Wtta? Steek de peilstok in uw onderneming en vraag de Wtta pré-inspectie bij Normec VRO aan. Deze inspectie richt zich op alle aanvullingen die boven op het SNA-keurmerk, de basis voor het Wtta normenkader, komen en kunnen wij eenvoudig combineren met de SNA-inspectie. Gecombineerd met een SNA-inspectie zal de toetsing op de pré-inspectie zichtbaar maken in hoeverre de organisatie voldoet aan het normenkader dat straks geldt voor het toelatingsstelsel uitleners.
• De onderneming dient zich voor 1 juli 2026 aan te melden bij de TI.
• De toelatingsplicht geldt vanaf 1 januari 2027. Is uw onderneming op 1 januari 2027 niet toegelaten? Dan mag u niet meer uitlenen, moet u de lopende contracten verbreken en uw arbeidskrachten terughalen. Wacht dus niet te lang en wees hierop voorbereid!

De onderneming heeft geen SNA-registratie

Heden – 31 december 2025

• Ga spoedig aan de slag om de SNA-registratie te behalen en zorg er dus voor dat u gebruik kunt maken van de overgangsregeling en middels een SNA-registratie toegelaten kunt worden tot het register. Neem hiervoor contact op met Normec VRO.
• Is er onverhoopt sprake van het indienen van uw toelatingsaanvraag zonder SNA vóór 1 juli 2026? Meld u dan uiterlijk op 31 december 2025 aan de minister, voor het overgangsrecht. Houd er wel rekening mee dat u na de aanvraag vóór 1 juli 2026 zo snel mogelijk een (positief) Wtta inspectierapport moet indienen. U heeft namelijk een inspanningsverplichting: als een inspectie-instelling tijd heeft, zal uw onderneming op moeten gaan voor een inspectie op het volledige Wtta normenkader.

1 januari 2026 – 1 juli 2026

• Zorg ervoor dat u in de periode tot 1 juli 2026 in het bezit komt van het SNA-registratie en een VOG.
• Vraag vóór 1 juli 2026 toelating aan bij de toelatende instelling (TI). Dit is een nieuw onafhankelijk overheidsorgaan.
• Meld u vervolgens bij Normec VRO aan die de controle op het nieuwe normenkader uitvoert.
• Op basis van de controle ontvangt u een conceptrapportage waarna u eventuele geconstateerde afwijkingen kunt herstellen.
• Daarna stuurt Normec VRO het definitieve inspectierapport naar de TI.
• De TI bepaalt of u direct wordt toegelaten of aan een hersteltermijn moet voldoen.

Een goed begin is het halve werk. En al lijkt het bovenstaande misschien veel, als u al in het bezit bent van het SNA-keurmerk, voldoet u al voor het grootste deel aan het normenkader.